Ομιλία για τον Λευκάδιο Χερν στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειτορίας-Ακράτας

Όταν η υπεύθυνη του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειτορίας-Ακράτας με προσκάλεσε να πάρω μέρος στο διήμερο που οργανώνουν κάθε χρόνο με τη συνεργασία της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς, δέχτηκα ευχαρίστως και δεν δίστασα καθόλου να επιλέξω το θέμα της εισήγησης στο σεμινάριο που θα έκανα την πρώτη μέρα στους εκπαιδευτικούς, καθώς και το θέμα του εργαστηρίου που θα έκανα την επόμενη με τα παιδιά και τους δασκάλους τους.

Θα ήταν ο Λευκάδιος Χερν! 

Ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να πάρει σπουδαία μαθήματα για την αγάπη και την προστασία της φύσης μελετώντας το έργο του Λευκάδιου Χερν. Η ευγένεια και η λεπτότητα που αντιμετώπιζε τη φύση και τα πλάσματά της, έχουν αποτυπωθεί στις ιστορίες του και η πρωτοτυπία τους μπορεί να εμπνεύσει τον εκπαιδευτικό ώστε να δημιουργήσει καινούργιες δράσεις για τους μαθητές του. Και ακόμα η συγκριτική μελέτη των δύο πανάρχαιων πολιτισμών, του ελληνικού και του ιαπωνικού, μπορεί να δώσει άφθονη τροφή στη φαντασία και να δημιουργήσει πρωτότυπα θέματα, ερωτήματα και δραστηριότητες.

Βιβλία, φυλλάδια και κάρτες του Κέντρου Περιβαλλοντικης
Εκπαίδευσης Κλειτορίας-Ακράτας και φωτογραφία του Λευκάδιου Χερν.

Παρόντες εκπαιδευτικοί, σχολικοί σύμβουλοι, συγγραφείς-εισηγητές, φίλοι του ΚΠΕ που ενδιαφέρονταν για τις εργασίες του σεμιναρίου και οι εργαζόμενοι του ΚΠΕ.

Δεν σας κρύβω ότι είχα τρακ προτού αρχίσει το σεμινάριο. Για τους περισσότερους η εισήγησή μου θα ήταν η πρώτη γνωριμία τους με τον Λευκάδιο Χερν και το σπουδαίο έργο του. Η εισαγωγική ομιλία του βιολόγου κ. Μοσχόπουλου που εξέθεσε τα ενδιαφέροντα και τις δραστηριότητες του ΚΠΕ αφορούσε στην αναζήτηση αξιών πάνω στις οποίες στηρίζεται η σχέση μας με το περιβάλλον, στα προγράμματα του ΚΠΕ (π.χ. μελέτη των μικροοργανισμών του νερού ή το θέμα «Ακούμε ένα δέντρο») καθώς και στα προγράμματα ειδικής αγωγής.
Ευτυχής σύμπτωση! Για καθένα από τα ενδιαφέροντα του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που άκουγα να αναφέρει ο κ. Μοσχόπουλος, ερχόταν στον νου μου μια παράγραφος από τον Λευκάδιο Χερν. Έτσι έγινε μια όμορφη εισαγωγή στην εισήγησή μου. Ήμασταν στο ίδιο μήκος κύματος! Ο Λευκάδιος για άλλη μια φορά έκανε το θαύμα του. 

Το ενδιαφέρον με το οποίο έγινε δεκτή η εισήγησή μου ήταν τόσο ζωντανό που σχεδόν το εισέπνεα. Δεν ακουγόταν ούτε κιχ! Άγγιζε όλους η οδύσσεια ενός ανθρώπου που βρήκε μέσα στα βιβλία τη στοργή που στερήθηκε, που κατάκτησε μόνος του το ελληνικό πνεύμα, γύρισε τον μισό κόσμο με το όραμά του ψηλότερα από τις κακουχίες και με τον χαρακτήρα ακέραιο, με πνεύμα διεισδυτικό, με πλατιά αντίληψη χωρίς να κάνει διακρίσεις και να έχει προκαταλήψεις, έχοντας ευαισθησία για τη διαφορετικότητα, αγάπη για την παράδοση και σεβασμό για τη φύση. 

Λίγο πριν το τέλος της εισήγησης χτύπησε ένα κινητό. Φαίνεται πως ήμουν εντελώς μέσα στον κόσμο του Λευκάδιου και ο ήχος του με επανέφερε απότομα. Χρειάστηκα λίγο χρόνο για να συγκεντρώσω ξανά τη σκέψη μου, μια και μιλάω από στήθους χωρίς γραπτά μπροστά μου. Σώπασα για μερικά δευτερόλεπτα. Η ίδια σιωπή επικράτησε και στο ακροατήριο. Κανείς δεν μίλησε, κανείς δεν κινήθηκε περιμένοντας την ομιλήτρια να συνεχίσει. Ήταν στ' αλήθεια συγκινητικό. Γι' αυτό λέω ότι ο Λευκάδιος για άλλη μια φορά έκανε το θαύμα του.

«Δεν γνωρίζαμε τον Λευκάδιο Χερν», μου είπε κάποιος εκπαιδευτικός, «μα τώρα θα αναζητήσουμε τα έργα του».

Ελπίζω και εύχομαι οι εκπαιδευτικοί να γνωρίσουν και να μεταφέρουν τις αξίες του Λευκάδιου στους μαθητές τους.  Όπως λέει ο αγαπητός μου κ. Ευσταθίου: «Δεν έχει καμία σημασία ν' αφήσεις στους απογόνους χρήματα. Παιδεία και αξίες είναι ο πραγματικός θησαυρός που πρέπει να κληρονομήσουν».  

Θέλω να ευχαριστήσω το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για την πρόσκληση και για την ευκαιρία που έδωσε να γίνουν εισηγήσεις καινούργιων θεμάτων στους εκπαιδευτικούς που παρακολούθησαν το σεμινάριο. Το έργο του Λευκάδιου Χερν «Ματιές στην Άγνωστη Ιαπωνία» διδασκόταν στα σχολεία της Ιαπωνίας επί δεκαετίες. Στην Ελλάδα μόλις φέτος τα ελληνικά σχολεία ασχολήθηκαν με τον Λευκάδιο Χερν επ' ευκαιρία του Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού και που τα βραβεία του απονεμήθηκαν στο πλαίσιο του Συνεδρίου που έγινε τον Μάιο στη Λευκάδα. 

Η προσέγγιση της προσωπικότητας του Λευκάδιου Χερν μπορεί να προσφέρει καινούργιες ιδέες και τη βεβαιότητα ότι η παιδεία, η συνείδηση και η πίστη στο όραμα είναι θεμέλια για τον άνθρωπο.