Λευκάδιος Χερν με άρωμα καφέ και Θεσσαλονίκης

Δέχτηκα μία πρόσκληση από τη Λέσχη Ανάγνωσης Ιαπωνικής Λογοτεχνίας Θεσσαλονίκης, που οργανώνει η Σύνη Βυζοβίτου. Οι συναντήσεις της Λέσχης γίνονται στο καφέ της Ανθής Χρυσοπούλου «Κουμπί Arts and Crafts», πάνω από την Αρχαία Αγορά. Θέμα ο Λευκάδιος Χερν.

Σύνη Βυζοβίτου

Θεσσαλονίκη και Λευκάδιος είναι ο τέλειος συνδυασμός για μένα, αφού αγαπώ εξίσου και την πόλη και τον συγγραφέα. Άσε που η περιοχή πάνω από την Αρχαία Αγορά είναι παλιά μου λημέρια. Επειδή ένα ταξίδι είναι δύσκολο αυτή την περίοδο, προτιμήσαμε να κάνουμε τη συνάντησή μας διαδικτυακά, την Πέμπτη στις 3 Απριλίου το βραδάκι.

Όσα και να πει κανείς για τον Λευκάδιο Χερν είναι λίγα. Η ζωή του και το έργο του είναι τεράστια θέματα, εξάπτουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και του ερευνητή, που πάντα κάτι καινούργιο ανακαλύπτουν. Ο Λευκάδιος ήταν οικουμενικός άνθρωπος και παραμένει γέφυρα ανθρώπων και πολιτισμών. 

Τέτη Σώλου – Πορτρέτο του Λευκάδιου Χερν, 2015

Οι ιστορίες του για τα φαντάσματα δεν είναι ιστορίες που εξαντλούνται στον τρόμο που προκαλεί το υπερφυσικό. Το λογοτεχνικό του χάρισμα και η ευαισθησία του έδωσαν μια απροσδόκητη διάσταση. Τα πνεύματα, τα φαντάσματα, τα ξωτικά και τα απόκοσμα πλάσματα είναι πονεμένες οντότητες που προξενούν θλίψη και προβληματισμό πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Μία κυρία από το ακροατήριο ανέφερε τον Πόε. Ο συνειρμός της την οδήγησε σωστά.

Ο Λευκάδιος αγαπούσε τον Έντγκαρ Άλαν Πόε και μάλιστα στο Σινσινάτι του είχαν δώσει το παρανόμι Κοράκι (Raven) εξ αιτίας των μαύρων μαλλιών του και της αγάπης του για αυτόν.

Ανάμεσα στα βιβλία που μελετούν στη Λέσχη είναι και το «Ιστορίες φαντασμάτων από την Ιαπωνία» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ars Nocturna. Μιλάω γι' αυτό το βιβλίο επειδή το γνωρίζω καλά, καθώς έχω γράψει το επίμετρο και την εργοβιογραφία του Λευκάδιου. Κατά τη γνώμη μου είναι το βιβλίο που έκανε γνωστό τον συγγραφέα στο νεανικό αναγνωστικό κοινό.

Νταρουμά – Οχτώ φορές πέφτει εννέα σηκώνεται

Η κόκκινη κούκλα ανάμεσα στα βιβλία της Λέσχης είναι ο Νταρουμά, που εκτός από σεβαστός πατριάρχης του βουδισμού, είναι και χιονάνθρωπος, είναι και παιχνίδι. Η κούκλα είναι στρογγυλή και φτιαγμένη με τέτοιον τρόπο που, αν πέσει, επανέρχεται αμέσως σε όρθια θέση. Έχει ταυτιστεί με την αντοχή στις δυσκολίες της ζωής και θεωρείται ότι φέρνει καλοτυχία.

Και αλήθεια, πόσο τα χρειαζόμαστε στους δύσκολους καιρούς που περνάμε!

Συνέντευξη στον Γιώργο Κορδομενίδη για τον Λευκάδιο Χερν

Όταν ο Γιώργος Κορδομενίδης ήρθε σε επαφή μαζί μου για να κάνουμε μια συνέντευξη για τον Λευκάδιο Χερν, χάρηκα πάρα πολύ. Αφ' ενός γιατί το θέμα Λευκάδιος είναι αγαπημένο και ανεξάντλητο, αφ' ετέρου γιατί εκτιμώ πολύ τη δουλειά και την προσωπικότητα του Γιώργου Κορδομενίδη.

Έπρεπε να λύσουμε το θέμα της απόστασης Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Το να κάνω ταξίδι εκείνη την περίοδο δεν είχε πιθανότητες και από την άλλη η τηλεφωνική συνέντευξη ήταν λύση ανάγκης, στην οποία δεν θέλαμε να καταφύγουμε.

Όταν κάτι ξεκινάει με καλή διάθεση να πετύχει, έχει ούριο άνεμο και πετυχαίνει.

Οργανώσαμε τη συνέντευξη σε όλα της τα στάδια.

Ο Ηλίας Λογοθέτης είπε ναι με όλη του την καρδιά και έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσουμε όποια από τις αναγνώσεις του των έργων του Λευκάδιου ταίριαζε καλύτερα.

Και το πρωί της τελευταίας Κυριακής του Οκτώβρη χτύπησε το τηλέφωνο. Άκουσα μια χαρούμενη φωνή να με αποκαλεί «Τέτη μου» και μετά έναν χείμαρρο.

«Τέτη μου, η συνέντευξη βγήκε καταπληκτική! Στα τριάντα πέντε χρόνια που κάνω ραδιόφωνο, αυτή είναι μία από τις καλύτερες συνεντεύξεις που έχω κάνει!»

Η εκπομπή ήταν έτοιμη να βγει αέρα. Είχε τεσταριστεί σε ό,τι αφορούσε τα τεχνικά θέματα, αλλά και επί της ουσίας. Όσοι την άκουσαν εξέφρασαν γνώμη όχι απλώς καλή, αλλά απογειωτική. Η ζωή του Λευκάδιου είναι καθηλωτική, η μαγεία της φωνής του Ηλία Λογοθέτη είναι το κάτι άλλο, φιλοξενία του Γιώργου Κορδομενίδη καθοριστική και η γενική αίσθηση στο κοινό είναι ότι βρίσκεται σ' ένα ζεστό φιλικό κύκλο και μιλάμε για έναν ξεχωριστό φίλο μας.

Η εκπομπή βγήκε στον αέρα στις 4 Νοεμβρίου 2023. Μπορείτε να την ακούσετε πατώντας πάνω στο εικονίδιο της ΕΡΤecho, που βρίσκεται στην κορυφή.

Το ταξίδι του Λευκάδιου Χερν στον πολιτισμό-Διαδικτυακή Ημερίδα

Αγαπητοί φίλοι, 

χτες, Σάββατο 13 Μαρτίου, συμμετείχα σε μια σημαντική ημερίδα με θέμα «Το ταξίδι του Λευκάδιου Χερν στον πολιτισμό», που οργάνωσε το Πανεπιστήμιο Πάτρας σε συνεργασία με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας μας στο Τόκυο, του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και της Επιτροπής «Ελλάδα 2021».

Την ευθύνη της οργάνωσης και τον συντονισμό είχε η Μαρία Αργυροπούλου, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πατρών, Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού.

Την ημερίδα χαιρέτισαν άνθρωποι που λόγω των σημαντικών θέσεων που κατέχουν, υπηρετούν αποτελεσματικά τον πολιτισμό και τη διάδοση του πνεύματος του Λευκάδιου Χερν. Μίλησαν άνθρωποι, που εμπνεόμενοι από το έργο και το πνεύμα του, έχουν ήδη πραγματοποιήσει πολιτιστικά και εκπαιδευτικά επιτεύγματα και σχεδιάζουν καινούργια.

Η ημερίδα έγινε διαδικτυακά, λόγω της πανδημίας, και μεταδόθηκε με live streaming. 

Σας στέλνω το πρόγραμμα της ημερίδας για να δείτε τους ομιλητές και τα θέματα που ανέπτυξε ο καθένας, καθώς και τον σύνδεσμο στο Youtube, όπου μπορείτε να την παρακολουθήσετε. Θα επανέλθω με λεπτομέρειες για την ημερίδα και για το ηλεκτρονικό αποθετήριο τέχνης που ετοιμάζει το Πανεπιστήμιο.

Πρόγραμμα Ημερίδας

Η ημερίδα στο Youtube

Ο Ηλίας Λογοθέτης διαβάζει «Στη σιγαλιά της νύχτας» του Λευκάδιου Χερν

 

«Στη σιγαλιά της νύχτας»

διαβάζει ο Ηλίας Λογοθέτης

Άλλη μία εξαιρετική ανάγνωση, που βρήκε τον δρόμο της καρδιάς μας. 

Πολλές φορές ακούμπησα πάνω σ' αυτό το κείμενο του Λευκάδιου και στηρίχτηκα και ξεκουράστηκα και ξαναγέμισα ζωή.

Αυτές τις μέρες τις σημάδεψε ο θάνατος ενός δικού μου ανθρώπου, και ο Ηλίας Λογοθέτης ζωντάνεψε με την τέχνη του και τη ζεστασιά του αυτό το σπουδαίο και αγαπημένο κείμενο, «Στη σιγαλιά της νύχτας», και μου χάρισε γλυκύτητα κι ελπίδα. 

«Τότε βγήκε ο όμορφος και ιερός ήλιος, ο παντοδύναμος αφυπνιστής, ο παντοδύναμος καταλύτης, σύμβολο ανυπέρβλητο της ατελεύτητης ζωής, που οι δυνάμεις της είναι και δικές μου!»

Ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου για το πολύτιμο δώρο!

Ο Ηλίας Λογοθέτης διαβάζει το «Χουσά χιμπαρί» του Λευκάδιου Χερν

Χουσά χιμπαρί

διαβάζει ο Ηλίας Λογοθέτης

Το «Χουσά-χιμπαρί» του Λευκάδιου Χερν, είναι μια ιστορία για ένα τριζόνι, ένα απειροελάχιστο πλάσμα, μικρό όσο μισός σπόρος κριθάρι, που το ερωτικό του τραγούδι δονούσε τις νύχτες το σπίτι και την ψυχή, και που το πιο εκπληκτικό, το πιο μελωδικό τραγούδι του το είπε λίγο πριν το τραγικό του τέλος.

Ο Ηλίας Λογοθέτης διαβάζει μοναδικά και αγγίζει την ψυχή της ψυχής.

Ο Ηλίας Λογοθέτης διαβάσει το «Οσιντόρι» του Λευκάδιου Χερν

Οσιντόρι

διαβάζει ο Ηλίας Λογοθέτης

Ο Ηλίας Λογοθέτης είναι από τους πιο αγαπημένους μου ηθοποιούς. Και καθώς έχω μεγάλη αγάπη στο ραδιοφωνικό θέατρο, το έργο «Ο Τυχαίος Θάνατος ενός Αναρχικού», στο οποίο πρωταγωνιστούσε, το έχω ακούσει αμέτρητες φορές. Ξέρω το χρώμα της φωνής του, όπως ξέρουμε τις φωνές των δικών μας ανθρώπων.

Φανταστείτε την έκπληξή μου και τη χαρά μου, όταν πριν από λίγο χτύπησε το τηλέφωνο και άκουσα αυτήν ακριβώς τη φωνή! Πού βρήκε το τηλέφωνό μου δεν ξέρω, αλλά από έναν Λευκαδίτη όλα τα περιμένεις.

Μου είπε ότι διάβασε το διήγημα Οσιντόρι από το Καϊντάν του Λευκάδιου Χερν, που έχω μεταφράσει, και ανάρτησε την ανάγνωση στο διαδίκτυο.

Το Οσιντόρι είναι μια ιστορία, απλή και τραγική, για τη συζυγική αφοσίωση. Κι εγώ με τη σειρά μου τη μοιράζομαι μαζί σας.

Δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερο ζωντάνεμα των ιστοριών του Λευκάδιου από αυτό που μπορεί να πραγματοποιήσει το ταλέντο του Ηλία Λογοθέτη. Ελπίζω απόψε να έγινε η αρχή μιας σειράς αναγνώσεων, που ενώνει την τέχνη αυτών των δύο Λευκαδιτών.

Ο κορυδαλλός του γρασιδιού

Εικονογράφηση του Γκενζιρό Γιέτο
για την ιστορία Κουσά χιμπαρί.
Κοττό 1904, Κοττό 2014

Στο μελωδικό έντομο κουσά χιμπαρί αφιερώνει ο Λευκάδιος Χερν μία ιστορία που περιλαμβάνεται στο Κοττό. Είχε ένα τέτοιο έντομο στο γραφείο του, μέσα σ' ένα μικροσκοπικό κλουβί, αρκετά ευρύχωρο για να περπατήσει, να πηδήξει ή να πετάξει ο μικρός τραγουδιστής. Το πρωί ονειροπολούσε, αναπαυόταν.

Αλλά κάθε ηλιοβασίλεμα η απειροελάχιστη ψυχή του ξυπνάει, και τότε το δωμάτιο αρχίζει να γεμίζει με απαλή και απόκοσμη μουσική απερίγραπτης γλυκύτητας –ένα λεπτότατο αργυρόχρωμο κυματισμό και τρέμουλο σαν από μικρούτσικα ηλεκτρικά κουδούνια.

Τραγουδούσε όλη τη νύχτα ένα τραγούδι της αγάπης, που κανείς δεν του δίδαξε, αλλά που είχε γραφτεί στη μνήμη του από εκατομμύρια προηγούμενες ζωές. 

Άλλοτε αυτό το τραγούδι τού έφερνε την αγάπη και τον θάνατο. Έχει ξεχάσει τα πάντα γύρω από τον θάνατο, αλλά θυμάται την αγάπη. Και γι’ αυτό τραγουδάει τώρα –για τη νύφη που ποτέ δεν θα έρθει.

Ξαναδιαβάζοντας το Κοττό τέσσερα χρόνια μετά την έκδοσή του, κάνω ξανά την ίδια διαπίστωση: κάθε φορά που ο αναγνώστης ανοίγει ένα βιβλίο του Λευκάδιου, κάτι καινούργιο θ' ανακαλύψει.

Κουσά-χιμπαρί σημαίνει κορυδαλλός του γρασιδιού. Οι Ιάπωνες του έχουν δώσει ποιητικά ονόματα. Το ονομάζουν επίσης άσα-σούζου πρωινή καμπανούλα, γιάμπου-σούζου καμπανούλα του δάσους με τα μπαμπού, άκι-καζέ φθινοπωρινό άνεμο και κο-σούζο-μουσί παιδί του μελωδικού εντόμου. Είναι το μικρότερο από τα μελωδικά έντομα μετά το γιαμάτο-σούζου (μικρή καμπάνα του Γιαμάτο).

Ακούστε το τραγούδι του!

Φαντάσματα και Υπερφυσικά Πλάσματα στο έργο του Λευκάδιου Χερν

Μια «ονειρεμένη γη που περιτριγυρίζεται από παράξενους θεούς», πνεύματα, φαντάσματα, ξωτικά και απόκοσμα πλάσματα, η γη των σαμουράι και των παραδοσιακών αξιών, είναι ο κόσμος που αναδύεται μέσα από το έργο του Λευκάδιου Χερν στον τελευταίο σταθμό της ζωής του, την Ιαπωνία.

Η πένα του είναι το κλειδί για να μπούμε στον κόσμο όπου οι μύθοι είναι ζωντανοί και για να γνωρίσουμε απόκοσμες υπάρξεις της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου.

Ένας άνθρωπος χωρίς πρόσωπο, ένα κεφάλι που πλανιέται μέσα στη νύχτα χωρισμένο από το σώμα, μια πανέμορφη γυναίκα που η ανάσα της παγώνει τους οδοιπόρους, οι πολεμιστές χαϊκέ που περιπλανιούνται αιώνια στην άβυσσο δεν δημιουργούν μόνον τρόμο, αλλά θλίψη και προβληματισμούς πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Για τα φαντάσματα, τις παράξενες οπτασίες και τα αλλόκοτα πλάσματα στο έργο του Λευκάδιου Χερν, μίλησα, συνοδεία εικόνων, στο Polis Art Café στις 27 Δεκεμβρίου, στη βραδιά που διοργάνωσαν οι εκδόσεις Ars Nocturna - Gothic Books‎.

Ομιλία για τον Λευκάδιο Χερν στην Ομάδα Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης

Καθώς το αναγνωστικό κοινό του Λευκάδιου μεγαλώνει, η Ομάδα Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης θα περάσει το χειμώνα με τα βιβλία του. Εξαιρετική επιλογή! 

Για πολλά μέλη της ομάδας η χτεσινή εκδήλωση ήταν η πρώτη επαφή τους με τον συγγραφέα και το έργο του. Το θέμα του Λευκάδιου είναι απέραντο. Όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος, χρειάζονται λίγα λόγια και καλά. Γι' αυτό στην ομιλία μου εστίασα στο όφελος που μπορεί να έχει ο άνθρωπος του 21ου αιώνα διαβάζοντας Λευκάδιο Χερν. Στο έργο του θα βρει τις πανανθρώπινες αξίες που είναι θεμέλιο για τον άνθρωπο και μπορεί να αντλήσει μαθήματα, πρότυπα και λύσεις. 

Έκλεισα την ομιλία μου μεταφέροντας τα λόγια που μου είπε προ καιρού μια αναγνώστρια, όταν ήρθε για πρώτη φορά σ' επαφή με το έργο του Λευκάδιου Χερν διαβάζοντας το «Κοττό». 

«Ο Λευκάδιος Χερν δούλεψε πιο ευσυνείδητα κι από Ιάπωνας. Δεν έκανε πασαλείμματα, δεν ενδιαφέρθηκε να κάνει ντόρο. Το ’λεγε η καρδιά του.
Είναι ένας άνθρωπος που έχει πονέσει πολύ, έχει στερηθεί πολύ κι αυτό του βγήκε σε δημιουργικότητα, εξυπνάδα και βάθος σκέψης. Μια ευαίσθητη ψυχή, ένας αυθεντικός, οικουμενικός άνθρωπος. Άξιος σεβασμού και μνήμης».

Μια αναμνηστική φωτογραφία με μερικά από τα μέλη της Ομάδας Ανάγνωσης.

Οπτασίες και απόκοσμές παρουσίες στη χώρα του Ανατέλλοντος Ήλιου-ομιλία στο FantastiCON

Ο Λευκάδιος Χερν με οδήγησε να γνωρίσω την κουλτούρα της παλιάς Ιαπωνίας των μύθων, των θρύλων, των απόκοσμων υπάρξεων· ενός κόσμου πέρα από τα ανθρώπινα, που ζει παράλληλα με τον κόσμο μας και συνδιαλέγεται μαζί του. 

Η ομιλία μου στο FantastiCON 2017 είχε ως θέμα τις οπτασίες και τις απόκοσμες υπάρξεις της Ιαπωνίας, έτσι όπως τις γνώρισα μεταφράζοντας και μελετώντας το έργο του Λευκάδιου Χερν. Αυτό που μας συναρπάζει δεν είναι ο τρόμος που μας προκαλούν. Μας δημιουργούν μια θλίψη γύρω από την ύπαρξη, αίσθηση μοναξιάς, δέος και τρυφερότητα.

Μπορείτε να ακούσετε το τελευταίο τμήμα της ομιλίας μου στο παρακάτω βίντεο.