Θεόδωρος Στάμος

Ο μεγάλος Λευκαδίτης ζωγράφος Θεόδωρος Στάμος αγαπούσε πολύ τον Λευκάδιο Χερν και ήταν αυτός που έκανε γνωστό τον μεγάλο συγγραφέα σε κύκλους της Νέας Υόρκης. Η γνωριμία του με τον γκαλερίστα Τάκη Ευσταθίου ήταν μια ευτυχής συγκυρία. Οι δύο άντρες ενώθηκαν με δεσμούς συνεργασίας και φιλίας που κράτησαν μέχρι τον θάνατο του ζωγράφου το 1997.

Ο Θεόδωρος Στάμος με τον Τάκη Ευσταθίου,
στην γκαλερί του τελευταίου Ericson Gallery, Νέα Υόρκη 1979

Ο Τάκης Ευσταθίου έγινε σύμβουλος του Θεόδωρου Στάμου και ο Θεόδωρος Στάμος γνώρισε στον Τάκη Ευσταθίου τον Λευκάδιο Χερν, τον συγγραφέα που το πατρικό του σπίτι βρισκόταν στη Λευκάδα στην ίδια γειτονιά με το δικό του, και που είχε στενούς δεσμούς με την Ιαπωνία. Ο Τάκης Ευσταθίου άρχισε να ασχολείται με τον Χερν, να διαβάζει βιβλία του και λίγα χρόνια μετά ταξίδεψε στη Λευκάδα και αντίκρυσε το άγαλμα του συγγραφέα στο Μποσκέτο, στον κήπο των ποιητών.

Η αγάπη και το ακούραστο ενδιαφέρον του Τάκη Ευσταθίου έχουν δημιουργήσει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Χερν, πρώτων εκδόσεων, σπάνιων βιβλίων και ιαπωνικών συλλεκτικών αντικειμένων. Η συλλογή του θα δωριστεί το καλοκαίρι στο Μουσείο Λευκάδιου Χερν που θα ιδρυθεί το καλοκαίρι στη Λευκάδα, με την ευκαιρία του Ελληνο-Ιαπωνικού Συμποσίου που θα γίνει εκεί στις 5 και 6 Ιουλίου. Το μουσείο αυτό θα είναι το πρώτο μουσείο προς τιμήν του μεγάλου συγγραφέα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Οι δύο ζωγράφοι, Θεόδωρος Στάμος και Σωτήρης Θεριανός, με  την ιστορικό και κριτικό τέχνης Barbara Cavalierie, τον Νοέμβριο του 1989 στη Νέα Υόρκη.

Ένα γράμμα του Θεόδωρου Στάμου στον Σωτήρη Θεριανό

Η ζωή και ο θάνατος είναι σίγουρα τα πιο εκπληκτικά πράγματα για τα οποία είμαστε βέβαιοι. Μέσα σ' αυτές τις δυο δυνάμεις υπάρχουν ανθρώπινα όντα που δουλεύουν πάνω σε ποικίλα σχέδια για να προεκτείνουν τη ζωή και να εμποδίσουν το θάνατο. Τότε υπάρχουν οι δημιουργοί, που με το έργο τους δείχνουν με τον ένα τρόπο ή τον άλλο και τις δύο πλευρές «κι ακόμη περισσότερο αυτά που δεν φαίνονται».

Γι’ αυτό και η αμεσότητα των πινάκων του Σωτήρη Θεριανού είναι αυτή ενός τέτοιου δημιουργού. Αυτοί οι πίνακες «tachist» σε εκτέλεση, περιλαμβάνουν όλες τις μορφές των φαινομένων - ζωή, βλάστηση, ανάπτυξη, κατακλυσμούς, ήλιο - και βέβαια τον κάτω κόσμο της Περσεφόνης και της Δήμητρας.

Δεν είναι εύκολοι πίνακες για να αφομοιωθούν αμέσως. Απαιτούν από το θεατή ταπεινοφροσύνη και όχι προσωπικό ανταγωνισμό και εγωισμό. Θα πρέπει να φυλαχτούν σαν ένα σπάνιο κρασί.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΜΟΣ

Λευκάδα, Σεπτέμβριος 29/1984

Η πρώτη φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο του Τάκη Ευσταθίου, που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει την άδεια να τη χρησιμοποιήσω.
Η δεύτερη φωτογραφία και το γράμμα προέρχονται από το αρχείο του Σωτήρη Θεριανού, που είχε την καλοσύνη να μου παραχωρήσει την άδεια να τα χρησιμοποιήσω.
The first photo belings to Takis Efstathiou personal archive and he was kind enough to let me use it.
The second photo and the letter belong to Sotiris Therianos personal archive and he was kind enough to let me use them.